Specialistische vakkennis in de spoorsector dreigt verloren te gaan, bleek onlangs uit het Rail Carrière Onderzoek 2017. Zeven op de tien medewerkers in de spoorsector vrezen dat er geen goede kennisoverdracht is van de oudere naar de jongere spoormedewerker. Daarnaast stelde hoogleraar H. de Ridder van de Technische Universiteit Delft begin dit jaar in een opiniestuk in NRC dat Rijkswaterstaat de kennis van zijn water- en wegennetwerken kwijt zou zijn. Hoe kunnen technische sectoren hun kennis behouden?

De keerzijde van uitbesteding

Technische activiteiten worden steeds vaker uitbesteed. Kostenbesparing en meer flexibiliteit zijn vaak de belangrijkste argumenten om voor uitbesteding te kiezen. Een begrijpelijke keuze, maar daar kleeft ook een gevaar aan. “Uitbesteden van werk is zo oud als de weg naar Rome. Het werk wat je zelf niet meer kunt doen, moet je verdelen,” vindt ook hoogleraar Akkermans van Tilburg University. Maar onder het werk dat grote ondernemingen tegenwoordig uitbesteden, zit ook veel specialistische kennis. “En daar kan het gaan wringen,” vreest Akkermans, “want wie heeft nog het overzicht?” Ingenieurs die het geheel kunnen overzien zijn er volgens Akkermans nog amper. “En dan kan er in het geval van een calamiteit weleens iets misgaan. Dan weet de linkerhand niet meer wat de rechterhand doet.”

Kennisbehoefte

Ondernemingen die activiteiten en daarmee ook kennis uitbesteden, worden voor hun kennisbehoefte (deels) afhankelijk van derden. Om de continuïteit van de bedrijfsvoering te waarborgen en snel in te kunnen grijpen als het misgaat, mag die afhankelijkheid niet te groot worden. Volgens ingenieur De Ridder ‘dient de inkoopgrootte te worden geoptimaliseerd naar een maximum kennisniveau van het systeem’. Maar hoe bepaal je de kennisbehoefte en het gewenste kennisniveau? Daarvoor is een strategische bedrijfsvisie op kennis nodig. Een kennismanager kan daarbij helpen.

De winst van kennismanagement

Als kennismanager help ik organisaties om cruciale kennis die in de hoofden van mensen zit te behouden en te benutten. Zeker bij het uitbesteden van activiteiten is het proces van kennisdeling en kennisoverdracht van groot belang. Uitbesteding kan absoluut voordelen hebben voor organisaties, mits het samengaat met een strategische visie op het behoud van kennis, zodat deze geborgd blijft voor de organisatie. Juist als het gaat om specialistische kennis. ■